01 Nis 2024 Deneyimsel Oyun Terapisi
Günümüzde, çocukların duygusal ve zihinsel gelişimlerine destek olmak için birçok farklı terapi yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemlerden biri de deneyimsel oyun terapisidir. Deneyimsel oyun terapisi, çocukların duygusal, sosyal ve davranışsal sorunlarını ele almak için oyunun gücünü kullanır. Çocuklar dünyayı deneyimsel bir şekilde ilişki kurarak tecrübe ederler. Yaşadıkları zorlu deneyimleri oyun yoluyla anlamlandırmaya, bize anlatmaya ve çözmeye çalışırlar.
Peki, deneyimsel oyun terapisi nedir ve nasıl işler?
Deneyimsel oyun terapisi modelinin geliştirilmesinde temel olan, çocukların dünyayı bilişsel seviyeden değil, deneyimsel bir şekilde ilişki kurarak tecrübe etmesidir. Bu modelin temelinde, çocukların kendilerini en iyi ifade edebildikleri ve dünyayı deneyimleyebildikleri doğal bir dil olan oyun kullanılır. Oyun oynamak çocukların hem bilişsel gelişimini destekler hemde gelişimsel olarak başka bir aşamaya geçebilmeleri için gerekli yetkinlik ve anlayışı elde edebilmelerin de önemli rol oynar. Bu deneyimler yaşanmadığında yani çocuk oyun oynayamadığında yetişkinlik hayatında kullanacağı hayat deneyimlerini geliştirme ve gerçek hayata adapte etme konusunda zorlanabilirler.
Deneyimsel oyun terapisi genellikle 3 ila 12 yaş arasındaki çocuklara yönelik olarak kullanılır. Bu yaş aralığı, çocukların genellikle duygusal ifade, problem çözme, sosyal beceri geliştirme ve başkalarıyla etkileşimde bulunma konularında oyunu etkili bir şekilde kullanabildikleri bir dönemi kapsar.
Çocukların oyun terapisinden fayda sağlaması için önce sembolik oyun oynayabilmesi gerekir. Çocuğun deneyimsel oyun terapisinden faydalanabilmesi için ‘Çocuk günlük hayatta gördüğü olayları yeniden canlandırılıyor mu?’, ‘Çocuk oyuncaklarıyla yeni bir düzen kurup yeni bir dramatik sunum hazırlayabiliyor mu? ‘bunlara bakmak önemlidir. Bu iki oyun şekli; çocuğun oyuncakları yalnızca hareket ettirdiği oyundan farklıdır. Deneyimsel oyun terapisinin verimli olabilmesi için çocukların zorlandıkları meseleleri, ihtiyaçları ve arzuları oyuncaklara yansıtabilmesi gerekir.
Deneyimsel oyun terapisi, çocukların duygusal iyilik hallerini destekleme ve travmatik deneyimleriyle baş etmelerine yardımcı olma konusunda etkili bir araç olabilir. Terapistler, çocukların ihtiyaçlarına göre uyarlanmış terapötik oyun stratejilerini kullanarak çocukları destekler ve onlara sağlıklı bir şekilde duygusal ifade ve başa çıkma becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Deneyimsel Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Uygulanabilir?
Deneyimsel oyun terapisi genellikle çocukların çeşitli duygusal, davranışsal ve sosyal sorunlarıyla başa çıkmalarına yardımcı olmak için kullanılır.
- Kaygılar ve Korkular / Fobiler ve Tikler
- Travmalar ve İstismar (fiziksel, duygusal, cinsel)
- Bağlanma sorunları
- Ayrılık Anksiyetesi
- Uyku, yeme ve tuvalet problemleri
- Enürosiz (alt ıslatma) /Enkopresiz (kaka tutma- yapma zorlukları)
- Seçici dilsizlik / sessizlik
- Aile dinamiklerindeki değişimler (ölüm, yas, taşınma vb.)
- Boşanma sonrası adaptasyon sorunları
- Kardeş kıskançlığı
- Okula başlama ve uyum sorunları
- Davranışsal problemler
- Sosyal uyum zorlukları
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite & Dürtüsellik
- Tıbbi nedeni olmayan bulantılar/baş ağrıları,
- İletişim problemleri
- Akademik zorlanmalar
Deneyimsel oyun terapisi, çocukların geniş bir yelpazedeki duygusal ve davranışsal sorunlarını ele almak için esnek bir terapi yöntemidir. Her çocuğun ihtiyaçları farklı olduğundan, terapi süreci genellikle bireyselleştirilir ve çocuğun spesifik gereksinimlerine göre uyarlanır
Deneyimsel Oyun Terapisi Ne Kadar Sürer?
Terapi süreci çocuğun geçmişi ve bugünündeki yaşantılarına bağlı olarak pek çok faktörden etkilenerek değişiklik gösterir. Çocuğun gelişimsel olarak bulunduğu dönem ve varsa travmatik deneyimi yaşadığı yaş, bu faktörlerden bazılarıdır. Oyun terapisinden faydalanabilmesi için travmanın son bulmuş olması, yani terapi devam ediyorken travmatik deneyimlere maruz kalıyor olunmaması önemlidir.
Deneyimsel Oyun Terapisinde Ebeveynlerin Rolü
Çocuğun terapi süreci devam ederken eş zamanlı olarak da ebeveyn görüşmeleri yapılır. Süreçte ailenin katkısı oldukça değerlidir. Yapılan bu seanslarda ebeveynler, çocukları ile aralarındaki güvenli bağı oluşturabilme ve koruyabilme, çocuğun duygu regülasyonunu destekleyebilme, çocuğun zorlu duygu ve yaşantılarına eşlik edebilme gibi bazı temel alanlarda desteklenir. Ebeveyn ile yapılan seanslar, çocuğun terapiden elde ettiği kazanımların sürdürülebilir olmasına katkı sağlar. Unutulmamalıdır ki; her çocuk farklıdır ve uygulanacak terapi yönteminin seçimi çocuğun ihtiyaçlarına bağlı olarak yapılmalıdır.
Kaynaklar:
Norton, B., Norton, C. (2007). Experiential Play Therapy. Sheafer, C. E. & Kuidsson, H. G. (Ed.), Contemporary Play Therapy: Theory, research and practice (pp. 28-54). NY: Guilford Press.
Norton, B., Norton, C. (2002). Deneyimsel Oyun Terapisi. Sheafer, C. E. & Kuidsson, H. G. (Ed.), B.Tortamış-Özkaya, Çev., Oyun Terapisinin Temelleri. (s.187-203). Ankara : Nobel.
