Psikoloji Blogu
Sık sık güncellenen psikoloji blogumuzda çocuk, ergen, çift ve aile, yetişkin ve sporculara yönelik güncel psikoloji haberleri ve araştırmaları yayınlamaktayız.
Çocuğunuzun öfkesi normal mi?
Birçok çocuk hayal kırıklığına uğradığında ya da istemediği bir şeyi yapması istediğinde öfke nöbetleri geçirebilir. Ancak bu durum aralıksız olarak ve çoğu zaman öfkesini kontrol edememek şeklinde gerçekleşiyorsa bu, normal bir davranış olarak değerlendirmenin ötesine geçer.
- Eğer çocuğunuzun öfke patlamaları gelişimsel olarak beklenilen yaşları geçtiyse (7-8 yaş ve üstü),
- Davranışları kendisi ya da başkaları için tehlike oluşturuyorsa,
- Okulda ciddi zorluklar yaşıyorsa,
- Diğer çocuklarla anlaşmakta zorluk yaşıyor ve oyunlar, doğumgünü partileri gibi aktivitelerin dışında tutuluyorsa,
- Öfkesi aile hayatında fazlaca çatışmaya neden oluyorsa,
- Çocuğunuz öfkesini kontrol edemediği için kendisini kötü hissediyorsa aile bu konuyu ciddi şekilde ele almalıdır.
Çocuklarda Öfkeyi Anlamak
Çocuklar sıkça duygusal patlamalar yaşıyorsa bu genelde stresin bir belirtisidir. İlk adım öfkeye neden olan tetikleyicileri anlamaktır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
Bu tanıyı almış birçok çocuk dürtüsel olduğu için davranışlarını kontrol etmekte zorlanabilir. Talimatlara uyum sağlamak onlar için çoğu zaman zordur ve bu durum öfke olarak dışarı çıkabilir.
Kaygı
Öfkeli olan çocuklar çoğunlukla kaygı düzeyleri yüksek olan çocuklardır. Kaygılı olan bir çocuk -özellikle bunu gizleyen- bazı durumlarda bununla baş etmekte zorlanır ve bu strese yol açar. Bu durumda çocuğunuzda savaş ya da kaç sistemi devreye girer, ya öfke patlaması yaşar ya da korkunun kaynağından kaçmak için birşey yapmayı reddeder.
Travma ya da ihmal
Evde kendini güvende hissetmeyen çocuklar, okulda terörist gibi davranabilir.
Öğrenme güçlüğü
Özellikle okulda ve ödev zamanlarında öğrenmekle ilgili güçlükleri olan çocuklar hayal kırıklığı yaşayıp hırçın olabilir.
Duyu işlem problemleri ve otizm
Eğer çocuğunuz sese, ışığa, kıyafetlerin dokusuna aşırı duyarlıysa ya da tam tersi durum söz konusuysa kendisini rahatsız, kaygılı ve bunalmış hissedebilir. Öfke patlamasıyla bu durumun üstesinden gelmeye çalışabilir.
Ebeveynler için bazı öneriler;
- Öfke patlamasının sona ermesi için çocuğunuz ne istiyorsa onu yapmamaya karşı kararlı olun.
- Kendi duygularınızı kontrol edebildiğinizde ve sakin kaldığınızda onda görmek istediğiniz davranışlar için iyi bir model olmuş olursunuz.
- Çocuğunuz gösterdiği olumsuz davranışın bedelini görmek ister. Örneğin, mola, gibi. Bununla birlikte olumlu davranışları için de hangi ödülleri alacağını bilmeye ihtiyacı vardır. Tüm bu sonuçlar tutarlı olmalıdır.
- Öfke patlaması sona erene kadar bekleyin. Psikiyatrist Dr. Stephen Dickstein’in belirttiği gibi “ Çocuğunuz ulaşılabilir olana kadar onunla konuşmayın.”
- Hem kendiniz hem de çocuğunuz adına sakinleşmek için takım çantası oluşturun. Örneğin, ağır ve derin nefes almak.
Çeviren: Sevde Amil
Kaynak: Childmind
